Vertrek Annemiek van Vliet en nieuwe rol directeur-bestuurder Merlijn Slothouber

Merlijn: Vertel eens Annemiek, waar denk jij aan als je terugblikt op de afgelopen 10 jaar?

Annemiek: de uitspraak van Micha de Winter over de Pedagogiek van de Hoop blijft me altijd bij: ‘Hoop is een werkwoord’.  Dat heb ik steeds weer ervaren en in praktijk gebracht. Hoe zorgen we ervoor dat de kinderen die vandaag geboren worden en opgroeien, zich welkom voelen, gehoord worden en de vaardigheden ontwikkelen om mee te kunnen doen in onze steeds veranderende samenleving? Ik heb mij hier met veel plezier en toewijding voor ingezet via de ontwikkeling en uitvoering van het programma ‘de Vreedzame Wijk’.

Merlijn: Wat waren jouw drijfveren toen de oprichters van Stichting Vreedzaam ⃰  je vroegen om, samen met Dennis de Vries, het werk voort te zetten?

Annemiek: Het is altijd mijn overtuiging geweest dat Vreedzaam niet van iets of iemand is; Vreedzaam moet je doen. Daarom zijn de (jonge) mensen in de wijk en de inhoud voor mij altijd leidend geweest, en niet zozeer belangen van de organisatie of beleid vanuit een kantoor.  Het is een beweging. En een beweging heeft aanjagers nodig. Gelukkig gaat een heleboel vanzelf goed in het omgaan met elkaar, maar het is ook duidelijk dat er oefening en positieve bekrachtiging bij nodig is. Vanuit mijn welzijnswerk in Utrecht had ik al ervaren dat Vreedzaam een stevig en positief fundament vormt voor het oefenen van de vaardigheden van jeugd om een goede bijdrage te leveren aan onze maatschappij. Ook vond ik dat het zeker niet alleen bij Utrecht moest blijven, maar verder verspreid kon worden door het hele land. Hierbij heb ik altijd het besef gehad dat Vreedzaam een beweging is van onderop; draagvlak bij formele en informele partners die in de wijk actief zijn met jeugd is cruciaal voor borging en verankering.

Merlijn: Daarin heb ik inderdaad enorm veel van jou kunnen leren.  Echt kenmerkend voor jou is dat je de wijk en de inhoud altijd consequent vooropstelt. Hoe kijk je zelf naar je invloed op anderen en op de Vreedzame beweging?

Annemiek: Met name het prikkelen van mede-opvoeders in de diverse wijken om toe te werken naar een gezamenlijke pedagogische visie waarin kinderen een stem en verantwoordelijkheid krijgen en leren hun steentje bij te dragen aan de gemeenschap, gaf me energie. Inmiddels zijn we 50 wijken, 20 gemeenten, meer dan 100 landelijke wijk-trainers en vele Kinderwijkraden en wijkacties verder. Om dit goed te laten landen was het nodig om de bedrijfsvoering en governance van de Stichting te professionaliseren. Ondanks de visie dat we geen grote organisatie willen worden, was het fijn om ons kernteam te versterken en samen met de leden van de Raad van Toezicht en de vele Vreedzame Wijk-ambassadeurs de beweging verder op gang te brengen. En in deze tijd is inzet op het versterken van onze democratische waarden meer nodig dan ooit.

Merlijn: En toch heb je besloten om te vertrekken bij de Stichting..?

Annemiek: Ja, ik zal altijd een warm hart blijven koesteren voor het Vreedzame gedachtegoed, maar merk dat het voor mij persoonlijk goed is om weer andere wegen in te slaan. Fijn dat ik het stokje aan jou over kan dragen.

Annemiek: We werken nu 3,5 jaar samen, en jij was natuurlijk ook al langer bekend met Vreedzaam – wat maakt dat jij je in de rol van directeur in wilt blijven zetten voor Vreedzaam?

Merlijn: Ja, het begon er voor mij natuurlijk mee dat ik vanuit de praktijk als programmaleider jeugd bij Taal Doet Meer leerde wat Vreedzaam kon betekenen – niet alleen voor kinderen en ouders, maar ook voor onszelf als team en als samenwerkingspartner in Utrecht.  Welke toekomst zien we eigenlijk, waar we gezamenlijk aan werken?  Waartoe voeden we op? Welk voorbeeldgedrag laten we zien?  Hoe werk je écht gelijkwaardig samen? Hoe hoor je de stem van de minderheid?  Zulke vragen zijn zo fundamenteel en versterken je werk en je relaties.  Inmiddels heb ik een nog veel dieper besef van democratische waarden als leidende principes om samen op te voeden, samen te werken en samen te leven. Door de samenwerking met jou en Agnes, en mijn ervaringen in de Vreedzame Wijken in het land, ben ik nog sterker gaan geloven in ‘democratie moet je doen’: sociale daadkracht. Practice what you preach. Groet de buschauffeur met zorg, zij zal je positiviteit doorgeven.  Bied je hulp aan. Luister aandachtig.  Maar ook: hoe zet je zelf een stapje terug om ruimte te maken voor een ander. Elke dag weer kan je in je gedrag laten zien waar je voor staat, zodat kinderen zien dat een rechtvaardige toekomst je iets kan schelen en je daarnaar handelt.  Hoewel ik nogal praktisch ingesteld ben, denk ik dat ik in de rol van directeur het verhaal van Vreedzaam goed naar voren kan brengen in het netwerk en daarbuiten.  Ik vertrouw op mijn kompas, mijn voelsprieten staan goed uit voor wat de samenleving van ons vraagt en waar kansen liggen om samen te werken.

Annemiek: Jij gaat vast weer je eigen accenten aanbrengen. Welke ambities heb jij?

Ik denk dat de actualiteit van geopolitieke ontwikkelingen, polarisatie en ongelijkheid bij veel (jonge) mensen een gevoel van machteloosheid en gebrek aan verbinding teweegbrengt.  We geven de media erg veel macht, er is vooral aandacht voor het negatieve, waar je geen invloed op hebt.  Met Vreedzaam hebben we een visie, taal én aanpak in handen om heel praktisch in je eigen omgeving constructief aan de slag te gaan met hoop, perspectief, sense of belonging voor jongeren, medemenselijkheid. Iedereen kan op zijn eigen manier meedoen. Jongeren voorbereiden op een democratische toekomst, waarin zij samen problemen op lossen en verantwoordelijkheid nemen, is een doel dat juist door die actualiteit als urgent en belangrijk wordt gevoeld en herkend door velen.  Ik wil hen aanmoedigen daar gezamenlijk actie aan te verbinden.  Het kan!  Vreedzaam helpt daarbij.  Dit motiveert mij om me met heel mijn hart aan dit doel te verbinden en het ‘goud’ dat we in handen hebben te delen en te vermeerderen. We nemen de stem van kinderen en het bewustzijn van opvoeders in de wijk steeds als uitgangspunt, en tegelijk zijn er nog veel meer mensen die attent gemaakt kunnen worden op het belang en de mogelijkheden die de visie, taal en aanpak van Vreedzaam biedt.  Ook denk ik dat onze praktijkkennis heel waardevol is voor kennisinstituten en andere organisaties.  Maar primair wil ik me richten op het goed zorgen voor wat er is opgebouwd, en klaarstaan voor de mensen die ermee (willen) werken.

Merlijn: Jij bent een inspirerend voorbeeld geweest Annemiek, ik ben je heel dankbaar voor je kennis en vertrouwen, en niet te vergeten alle humor in onze samenwerking.  Aan jou het laatste woord?

Annemiek: Dank aan iedereen die mij heeft geïnspireerd met hun passie en betrokkenheid. Ik heb er alle vertrouwen in dat je de Vreedzame beweging weer verder brengt samen met collega’s en met… jullie!

 ⃰ Pedagoog Leo Pauw en schooldirecteur Caroline Verhoeff stonden mede aan de basis van de ontwikkeling van het democratisch burgerschapsprogramma De Vreedzame School bij Eduniek (Nu CED-groep) en richtten voor De Vreedzame Wijk Stichting Vreedzaam op.